"Tajny dziennik" Sebastian Barry

W przypadku książki Sebastiana Barry'ego dosłownie traktować można przysłowie "Nie oceniaj książki po okładce". Wydawca zdecydował się na ładną okładkę, która mi osobiście jednak kojarzy się z harlequinami. Co więcej, ani strój, ani buty nie pasują do czasów w jakich żyła główna bohaterka. Jeśli nie przeczytałabym recenzji Kasi.eire pewnie ominęłabym tę bardzo dobrą powieść.

Roseanne McNulty, prawie stuletnia staruszka od kilkudziesięciu lat przebywa w szpitalu psychiatrycznym w Roscommon, który wkrótce ma ulec likwidacji. Doktor Grene musi zdecydować, którzy pacjenci trafią do innej placówki, a którzy będą mogli wrócić do normalnego życia. Intryguje go przypadek Roseanne, która w młodym wieku została uznana za psychicznie chorą. Powody umieszczenia jej w szpitalu pozostają nieznane, a dokumentacja gdzieś się zawieruszyła. Doktor postanawia zgłębić jej przypadek. Sama Roseanne, chcąc rozliczyć się z przeszłością, pisze tajny dziennik, w którym opowiada o dramatycznym dzieciństwie i młodości w ogarniętej wojną domową Irlandii, o niewyjaśnionej śmierci ojca oraz małżeństwie z ukochanym mężczyzną, które stało się przyczyną jej tragedii. Doktor Grene trafia na relację miejscowego proboszcza, który zafascynowany urodą młodej kobiety spisał jej historię. Jaka jest prawda?

Opowieść Roseanne jest historią nie tylko  jej życia, ale także opisem burzliwego okresu w historii jej narodu - od wydarzeń irlandzkiej wojny domowej, po bombardowanie Belfastu przez wojska niemieckie w czasie II wojny światowej. Jednocześnie z Roseanne, swój dziennik prowadzi doktor Grene, który początkowo miał zawierać notatki na temat zdrowia pacjentki, ale przerodził się w osobiste zapiski i refleksje lekarza. Stopniowo obie relacje łączą się, a doktor Grene, z relacji proboszcza Sligo poznaje dzieje Roseanne, jakże inne od tego co opisuje ona w swoim dzienniku. "Tajny dziennik" pokazuje jak trudne mogło być życie kobiety na początku XX wieku. Piękna Roseanne, prezbiterianka w katolickiej Irlandii nie mogła mieć lekkiego życia. Jej uroda i pochodzenie zrobiły z niej "wroga" miejscowego proboszcza ojca Gaunta, osoby, która w tamtych czasach miała ogromną władzę. Jeden fałszywy ruch i życie kobiety zawaliło się jak domek z kart.

Sposób narracji jest powolny, niekiedy bardzo poetycki. Nie jest to książka, którą czyta się w jeden wieczór, wymaga czasu i refleksji. Jednocześnie autor daje nam zaskakujące, iście hollywoodzkie zakończenie, które nie każdemu przypadnie do gustu.

Sebastian Barry przedstawił czytelnikom realistyczny obraz Irlandii w pierwszej połowie XX wieku. Osoby słabo orientujące się w historii zielonej wyspy (takie jak ja) mogą poczuć się zagubione w gąszczu informacji historycznych i politycznych. Z przykrością stwierdziłam, że niewiele wiem o historii Irlandii, a nazwiska polityków nie mówiły mi kompletnie nic. Czuję, że z tego powodu trochę mi umknęło, ale też zachęciło, żeby dowiedzieć się więcej na ten temat.

Treść "Tajnego dziennika" odbiega od opisu książki i jej okładki. Nie jest to kolejna lekka i przyjemna opowiastka, ale dobra i czasem bardzo bolesna powieść obyczajowa. Serdecznie polecam.

7.5/10

Książkę przeczytałam w ramach wyzwań: Trójka e-pik (jako książka z motywem wojny), Z literą w tle i wyzwania Z półki. Jest to również kolejna, dopiero trzecia (z szesnastu) książka, którą postanowiłam przeczytać w 2013 roku.